Viêm quanh khớp vai gây đau nhức, hạn chế vận động. Tìm hiểu cách chữa hiệu quả bằng Đông – Tây y kết hợp, giúp giảm đau và phục hồi chức năng vai bền vững.

1. Hiểu đúng về viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai không chỉ là cơn đau đơn thuần ở vai. Đây là tình trạng viêm tại các phần mềm quanh khớp như gân, cơ, dây chằng và bao khớp – nơi chịu lực và điều khiển gần như mọi cử động của cánh tay. Bệnh làm người bệnh đau nhức, khó giơ tay, thậm chí không thể tự mặc áo hay chải đầu

Trong y học hiện đại, bệnh được chia thành bốn thể chính:
• Thể thông thường (do tổn thương gân)
• Thể đau vai cấp (do lắng đọng vi tinh thể canxi)
• Thể giả liệt khớp vai (do đứt gân)
• Thể đông cứng khớp vai (do dính bao khớp, hạn chế vận động)

Theo thống kê, khoảng 2% dân số Việt Nam mắc bệnh này, đặc biệt ở người trung niên – cao tuổi, người làm việc tay nặng hoặc ít vận động.

Từ góc nhìn Đông y, viêm quanh khớp vai thuộc phạm trù “kiên tý” – nghĩa là tắc nghẽn khí huyết tại vùng vai. Nguyên nhân gốc thường do phong – hàn – thấp xâm nhập, kết hợp can thận hư yếu, khiến kinh lạc bế tắc, khí huyết không lưu thông dẫn đến đau nhức, co cứng khớp.

2. Dấu hiệu nhận biết và tiến triển của bệnh

Triệu chứng ban đầu thường đau âm ỉ vùng vai, nhất là khi giơ tay hoặc xoay người. Cơn đau lan xuống cánh tay, ra sau lưng, thậm chí khiến mất ngủ về đêm.

Người bệnh có thể trải qua ba giai đoạn:
Giai đoạn “đóng băng” – đau nhiều về đêm, vai co cứng, vận động hạn chế.
Giai đoạn “đông cứng” – đau giảm nhưng cứng khớp tăng, cơ teo dần do ít vận động.
Giai đoạn “tan băng” – khớp vai dần linh hoạt trở lại, tuy nhiên cần thời gian phục hồi dài từ 6 đến 24 tháng nếu không điều trị đúng cách

3. Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai

Có nhiều yếu tố khiến khớp vai bị viêm, bao gồm:

Tuổi tác: Sau 50 tuổi, mô gân và bao khớp bắt đầu thoái hóa, dễ viêm.

Chấn thương và vận động quá mức: Người thường xuyên mang vác nặng, thợ sơn, nhân viên văn phòng ngồi lâu, vận động viên cầu lông, bơi lội… đều có nguy cơ cao.

Thời tiết và khí hậu: Sự thay đổi giữa nóng – lạnh khiến mạch máu co giãn thất thường, khí huyết trì trệ, dễ phát sinh viêm đau.

Bệnh nền: Tiểu đường, thoái hóa cột sống cổ, rối loạn chuyển hóa canxi, hoặc hậu phẫu vai đều có thể làm bệnh trầm trọng hơn

Theo Đông y, nguyên nhân gốc là “chính khí hư – tà khí thịnh”: khí huyết yếu, phong – hàn – thấp xâm nhập, khiến kinh lạc tắc nghẽn, vai đau cứng.

4. Cách chữa viêm quanh khớp vai hiệu quả

Điều trị bệnh cần kết hợp nhiều phương pháp, vừa giảm triệu chứng, vừa phục hồi chức năng và ngăn tái phát.

4.1. Tây y: giảm đau – phục hồi vận động

Bác sĩ thường chỉ định:

• Thuốc giảm đau, chống viêm NSAID (như ibuprofen, meloxicam) giúp giảm sưng đau nhanh.
• Tiêm corticoid tại chỗ trong trường hợp viêm nhiều, giúp hạ viêm tức thời.
• Vật lý trị liệu: nhiệt trị, siêu âm, kéo giãn, massage, tập gập – duỗi – xoay vai có hướng dẫn
• Phẫu thuật nội soi: áp dụng cho người bị đứt gân, đông cứng khớp nặng, cần bóc tách hoặc nối gân.

Tuy nhiên, Tây y chỉ giải quyết phần ngọn, cần kết hợp phục hồi lâu dài để ngăn bệnh quay lại.

4.2. Đông y: điều trị tận gốc – khơi thông khí huyết

Trong thực hành của tôi, điều quan trọng nhất khi chữa viêm quanh khớp vai là phân thể bệnh: nếu thuộc thể phong hàn thấp thì cần khu phong – tán hàn – trừ thấp; nếu khí huyết ứ trệ thì phải hoạt huyết tiêu ứ, bổ khí huyết.

Một số bài thuốc cổ phương được gia giảm theo từng thể:

• Ma hoàng quế chi thang – khu phong, trừ thấp, giảm đau khớp vai.
• Quyên tý thang – bổ khí huyết, thông kinh lạc, dùng cho đau vai mạn tính
• Tứ vật đào hồng gia vị – hoạt huyết tiêu ứ, giảm cứng khớp và tăng lưu thông khí huyết.

Ngoài ra, có thể châm cứu – cứu ngải – xoa bóp bấm huyệt tại vùng Kiên ngung, Kiên tỉnh, Cự cốt… giúp khai thông khí huyết, làm mềm khớp.

Tôi thường khuyên bệnh nhân kết hợp thêm sản phẩm Thảo Linh Tiên của Dược Bình Đông – công thức Đông y hiện đại hóa gồm Dây đau xương, Đỗ trọng, Kê huyết đằng, Mộc qua, Ngưu tất, Cốt toái bổ… giúp giảm đau nhức, tê mỏi, tăng lưu thông khí huyết và phục hồi vận động vai

4.3. Cách chăm sóc bệnh nhân viêm quanh khớp vai

Điều trị chỉ hiệu quả khi người bệnh chủ động kết hợp chăm sóc:

• Chườm ấm vai mỗi ngày để giãn cơ, tăng lưu thông máu.
• Tập vận động nhẹ: gập, dang, xoay vai với gậy tập 15-30 phút/ngày.
• Ăn uống khoa học: tăng rau xanh, cá hồi, hạt óc chó, hạn chế thịt đỏ, rượu bia, đồ chiên rán
• Ngủ đúng tư thế, tránh nằm nghiêng về bên vai đau.

Giữ tinh thần lạc quan, ngủ đủ giấc, và tập thể dục nhẹ đều giúp vai hồi phục nhanh hơn.

5. Phòng ngừa tái phát

• Khởi động kỹ trước khi vận động hoặc chơi thể thao.
• Tránh mang vác vật nặng, không đột ngột xoay vai mạnh.
• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng vai – cổ vào mùa lạnh.
• Tái khám định kỳ, đặc biệt nếu từng bị chấn thương vai hoặc đau kéo dài trên 2 tuần

6. Kết luận

Viêm quanh khớp vai tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và phục hồi tốt nếu người bệnh được điều trị sớm, đúng cách và kiên trì.
Theo kinh nghiệm của tôi – Lương y Nguyễn Thành Danh, điều cốt lõi là phải khơi thông khí huyết, làm mềm gân cơ, kết hợp dưỡng thận – kiện tỳ – bổ can, từ đó phục hồi chức năng khớp vai bền vững.

Nếu bạn đang gặp tình trạng đau mỏi, co cứng khớp vai kéo dài, hãy thăm khám sớm tại các cơ sở chuyên khoa hoặc liên hệ Dược Bình Đông để được tư vấn hướng điều trị phù hợp.
Đừng để những cơn đau vai âm ỉ làm gián đoạn cuộc sống mỗi ngày.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh

Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh là một chuyên gia y học cổ truyền, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe phụ nữ và phụ khoa, với hơn 30 năm kinh nghiệm. Bà hiện là cố vấn cho Dược Bình Đông. Bà có chuyên môn về các vấn đề kinh nguyệt và các vấn đề phụ khoa khác.

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Nguồn Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital