Khuỷu tay là một trong những khớp quan trọng nhất của chi trên, đóng vai trò cầu nối giữa cánh tay và cẳng tay. Đây là khớp bản lề phức hợp, được hình thành từ sự kết hợp của ba xương chính: xương cánh tay (humerus), xương trụ (ulna) và xương quay (radius). Nhờ cấu trúc đặc biệt này, khớp khuỷu tay không chỉ giúp chúng ta gập duỗi cánh tay mà còn hỗ trợ xoay cẳng tay một cách linh hoạt – những chuyển động tưởng chừng đơn giản nhưng lại quyết định gần như toàn bộ hoạt động hàng ngày của đôi tay.

Theo quan điểm Đông y, Ông Nguyễn Thành Danh – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông – nhận định: “Khớp khuỷu là nơi hội tụ của nhiều kinh mạch quan trọng như kinh Tâm, Tâm bào, Phế, Đại trường. Khi khớp khuỷu khỏe mạnh, khí huyết lưu thông tốt, tay chân sẽ linh hoạt, ít đau nhức. Ngược lại, nếu khớp bị tổn thương, toàn bộ chi trên sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.”

Khớp khuỷu tay là gì? Cấu trúc chi tiết của khớp khuỷu

Khớp khuỷu tay không phải là một khớp đơn lẻ mà là sự kết hợp hài hòa của ba khớp nhỏ nằm trong một bao khớp chung, tạo nên một hệ thống chuyển động đa chiều:

• Khớp cánh tay – trụ (humeroulnar joint): Là khớp chính chịu trách nhiệm cho động tác gập và duỗi cánh tay. Phần mỏm khuỷu của xương trụ ôm vừa khít vào ròng rọc khuỷu của xương cánh tay, tạo nên chuyển động bản lề chắc chắn, ổn định. Đây chính là “trụ cột” giúp khuỷu tay chịu được lực lớn khi nâng vật nặng hay chống đẩy.
• Khớp cánh tay – quay (humeroradial joint): Nằm ở phía ngoài, khớp này tiếp xúc giữa chỏm xương quay và lồi cầu xương cánh tay. Ngoài hỗ trợ gập duỗi, nó còn cho phép xương quay xoay nhẹ quanh trục, góp phần vào động tác xoay cẳng tay.
• Khớp quay – trụ gần (proximal radioulnar joint): Là khớp trụ xoay, cho phép xương quay xoay quanh xương trụ. Nhờ khớp này mà chúng ta có thể úp ngửa bàn tay một cách nhịp nhàng – từ việc vặn nắp chai, xoay chìa khóa đến cầm đũa ăn cơm.

Ba khớp nhỏ này được bao bọc bởi một bao hoạt dịch chung, được củng cố bởi hệ thống dây chằng chắc chắn (dây chằng quay phía ngoài, dây chằng trụ phía trong, dây chằng vòng) và các cơ bắp mạnh mẽ như cơ nhị đầu, cơ tam đầu, cơ sấp tròn, cơ duỗi cổ tay… Tất cả tạo nên một khối thống nhất vừa linh hoạt vừa bền bỉ.

Chức năng chính của khớp khuỷu tay – Tại sao nó quan trọng đến vậy?

Khớp khuỷu tay đảm nhận vai trò trung tâm trong mọi hoạt động của chi trên. Dưới đây là những chức năng nổi bật nhất mà bất kỳ ai cũng dễ dàng nhận thấy trong đời sống hàng ngày:

• Chuyển động gập duỗi cánh tay: Đây là chức năng cơ bản nhất, cho phép đưa tay lên miệng khi ăn uống, ôm vật, hay gập tay chào hỏi. Phạm vi gập tối đa khoảng 145–150°, duỗi thẳng 0–5°.
• Xoay cẳng tay (sấp và ngửa): Nhờ khớp quay – trụ gần, chúng ta có thể xoay bàn tay 180° – từ úp lòng bàn tay xuống bàn đến ngửa lên trời. Chuyển động này cực kỳ quan trọng khi vặn ốc, mở nắp bình, hay thực hiện các động tác tinh tế như viết chữ, đánh máy.
• Chịu lực và ổn định chi trên: Khớp khuỷu là “điểm tựa” khi nâng tạ, chống đẩy, chơi tennis hay đơn giản là chống tay lên bàn. Cấu trúc bản lề cùng hệ dây chằng mạnh mẽ giúp khuỷu tay chịu được lực nén lên đến hàng trăm kilogram mà vẫn giữ vững cấu trúc.
• Truyền dẫn thần kinh và tuần hoàn máu: Khuỷu tay là nơi đi qua ba dây thần kinh lớn: thần kinh trụ, thần kinh giữa và thần kinh quay. Đồng thời, động mạch cánh tay phân nhánh thành động mạch trụ và động mạch quay ngay tại đây, đảm bảo máu nuôi dưỡng toàn bộ bàn tay và các ngón. Chỉ cần một tổn thương nhỏ ở khuỷu cũng có thể gây tê bì, yếu tay hoặc mất cảm giác ngón út, ngón áp út.
• Hỗ trợ tư thế và thăng bằng: Khi đứng, đi hay chạy, khớp khuỷu tay tham gia điều chỉnh trọng tâm cơ thể. Các cơ quanh khuỷu liên tục co giãn để giữ cánh tay ở vị trí tối ưu, giảm áp lực lên vai và cổ tay.

Nhờ những chức năng trên, khớp khuỷu tay được ví như “bản lề vàng” của chi trên – chỉ cần nó khỏe mạnh, cả đôi tay mới thực sự tự do.

Lời khuyên từ chuyên gia Dược Bình Đông

Ông Nguyễn Thành Danh chia sẻ: “Trong Đông y, muốn khớp khuỷu bền khỏe thì cần dưỡng tâm, ích phế, hành khí hoạt huyết. Các bài thuốc gia truyền của dòng họ Nguyễn Văn Thơm kết hợp vị thuốc quý như đỗ trọng, tục đoạn, ngưu tất, phòng phong… giúp bổ can thận, mạnh gân cốt, lưu thông kinh lạc vùng khuỷu tay hiệu quả. Kết hợp cùng chế độ sinh hoạt khoa học, khớp khuỷu sẽ luôn linh hoạt, ít đau nhức dù làm việc nặng hay tuổi tác ngày một cao.”

Hiểu rõ khớp khuỷu tay là gì và những chức năng chính của nó không chỉ giúp bạn trân trọng hơn đôi tay mình mà còn chủ động bảo vệ “cánh tay đắc lực” này mỗi ngày. Hãy lắng nghe cơ thể và chăm sóc khớp khuỷu ngay từ hôm nay để mọi cử động đều nhẹ nhàng, dứt khoát!

(Nội dung được tham vấn chuyên môn bởi Ông Nguyễn Thành Danh – Truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông)

Thông tin của Lương y Nguyễn Thành Danh

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Bệnh viện Tâm Anh,  Medlatec, Phòng khám ACC

Đau lưng không cúi được là triệu chứng phổ biến, thường xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ, khiến người bệnh khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, căng cơ hoặc chấn thương, đòi hỏi cách tiếp cận điều trị phù hợp để giảm đau hiệu quả và phục hồi chức năng. Dưới đây là các phương pháp điều trị chi tiết, được tham vấn bởi Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, với kinh nghiệm phong phú trong điều trị bệnh lý xương khớp.

Điều trị đau lưng khi cúi xuống bằng Tây Y

Phương pháp Tây Y tập trung vào việc xác định nguyên nhân cụ thể qua thăm khám lâm sàng, chụp X-quang hoặc MRI, sau đó áp dụng điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa tùy mức độ nghiêm trọng. Mục tiêu là kiểm soát cơn đau nhanh chóng, giảm viêm và ngăn ngừa biến chứng.

Các nhóm thuốc chính được chỉ định bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Paracetamol giúp giảm đau nhẹ đến trung bình, an toàn cho sử dụng ngắn hạn.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Ibuprofen, Naproxen, Celecoxib hoặc Meloxicam giảm viêm và đau hiệu quả, đặc biệt khi đau kèm sưng.
• Thuốc giãn cơ: Baclofen hoặc Eperisone thư giãn cơ bắp, giảm co thắt gây đau khi cúi xuống.

Bác sĩ có thể kết hợp thêm thuốc khác như opioid ngắn hạn cho đau nặng hoặc corticosteroid tiêm nếu viêm nghiêm trọng. Phẫu thuật chỉ áp dụng khi nội khoa thất bại, chẳng hạn mổ thoát vị đĩa đệm để giải phóng chèn ép dây thần kinh.

Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng cho đau lưng khi cúi xuống

Vật lý trị liệu là lựa chọn không xâm lấn, kết hợp nắn chỉnh cột sống với các kỹ thuật hỗ trợ để giảm đau, tăng phạm vi vận động và укреп cường cơ lưng. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với đau lưng khi cúi xuống do căng cơ hoặc sai tư thế.

Các biện pháp chính bao gồm:

• Chủ động: Bài tập kéo giãn cơ lưng, sử dụng bóng tập hoặc tạ nhẹ để tăng cường cơ bụng và lưng; bài tập dưới nước giảm áp lực lên cột sống.
• Bị động: Nhiệt trị liệu nóng/lạnh xen kẽ, siêu âm sóng âm, kích thích điện thần kinh qua da (TENS) để giảm đau tức thì.

Kết quả lâm sàng cho thấy vật lý trị liệu giúp 70-80% bệnh nhân giảm đau đáng kể sau 4-6 tuần, theo các nghiên cứu từ Hiệp hội Y học Vật lý Mỹ.

Điều trị đau lưng khi cúi xuống bằng Đông Y

Theo Y học cổ truyền, đau lưng khi cúi xuống thuộc chứng Yêu thống, do ngoại tà (hàn thấp, thấp nhiệt) xâm nhập, nội thương (thận hư, can huyết yếu) hoặc bất nội ngoại nhân (chấn thương, khí trệ huyết ứ). Đông Y tập trung bổ thận mạnh gân cốt, hoạt huyết hóa ứ để trị tận gốc.

Các bài thuốc kinh điển hiệu quả:

• Thân thống trục ứ thang: Hoạt huyết hóa ứ, chỉ thống. Chủ trị đau cố định sau chấn thương hoặc cúi đột ngột. Thành phần: Đương quy 12g, Xuyên khung 12g, Hương phụ 12g, Khương hoạt 12g, Tần giao 12g, Ngưu tất 12g, Một dược 8g, Đào nhân 6g, Hồng hoa 6g, Ngũ linh chi 6g, Chích thảo 6g, Địa long 6g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần.
• Độc hoạt ký sinh thang: Khu phong trừ thấp, tán hàn ôn kinh. Chủ trị đau đột ngột sau lạnh ẩm. Thành phần: Độc hoạt 12g, Tang ký sinh 12g, Đương quy 12g, Xuyên khung 12g, Đỗ trọng 12g, Thược dược 10g, Tần giao 8g, Phòng phong 8g, Tế tân 8g, Địa hoàng 8g, Ngưu tất 8g, Nhân sâm 8g, Phục linh 8g, Quế tâm 8g, Cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.

Để hỗ trợ điều trị lâu dài, có thể tham khảo Dưỡng Cốt Bình Đông từ Dược Bình Đông – sản phẩm chiết xuất từ Cốt toái bổ, Đỗ trọng, Ngưu tất, Cẩu tích, Câu kỷ tử, Hoàng tinh. Sản phẩm giúp nuôi dưỡng xương khớp, mạnh gân cốt, giảm đau lưng kéo dài và tê mỏi do thoái hóa.

Kết hợp thêm Thảo Linh Tiên của Dược Bình Đông với Dây đau xương, Đảng sâm, Kê huyết đằng, Đỗ trọng, Ngưu tất, Độc hoạt, Cốt toái bổ – hỗ trợ giảm đau nhanh, cải thiện viêm khớp và phong thấp.

Các phương pháp hỗ trợ khác:

• Châm cứu: Kích thích huyệt A Thị, Thận Du, Ủy Trung để thông kinh hoạt lạc, giảm đau tức thì.
• Bấm huyệt: Tác động huyệt Đại Chùy, Mệnh Môn để thư giãn cơ, giảm co thắt khi cúi.

Hỗ trợ giảm đau lưng khi cúi xuống tại nhà

Kết hợp điều trị chuyên sâu với biện pháp tại nhà giúp tăng hiệu quả và ngăn tái phát. Các cách đơn giản nhưng khoa học:

• Nghỉ ngơi đúng cách: Nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, kê gối dưới đầu gối để giảm áp lực cột sống.
• Chườm nóng/lạnh: Xen kẽ 20 phút mỗi lần, 2-3 lần/ngày; nóng giãn cơ, lạnh giảm viêm.
• Massage nhẹ: Xoa bóp vùng lưng bằng dầu nóng, kết hợp kéo giãn nhẹ.
• Sử dụng sản phẩm hỗ trợ: Miếng dán giảm đau hoặc cao dán thảo dược từ Dược Bình Đông để giảm đau tức thì mà không lạm dụng thuốc.

Với hướng dẫn từ chuyên gia như Ông Nguyễn Thành Danh, việc áp dụng đúng phương pháp sẽ giúp bạn kiểm soát đau lưng khi cúi xuống hiệu quả, lấy lại sự linh hoạt trong cuộc sống. Nếu triệu chứng kéo dài, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn cụ thể.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thành Danh

Tác giả: Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital